ARAÇ KAZANÇ KAYBI

Konuya giriş yapmadan şunu belirtmekte fayda var; bildiğiniz üzere araç değer kaybın da tahsil için sigortalının zorunlu mali sigorta poliçelerinin için de olan bir zarar olduğundan sigorta şirketinden talep edebilme imkanı var iken kazanç kaybı taleplerinde ise sigorta poliçelerinin kapsamında olmadığından kusurlu karşı araç sahibi veya sürücüsünden talep edilebilecektir. Hatta bunlar kendi içinde müteselsil sorumlu olduklarından ikisinden de araç kazanç kaybını talep edebileceksiniz. İşte aralarındaki fark budur. Dolayısıyla bir bireyin araç değer kaybı talebi olduğun da aracının kazanç kaybı da varsa bunu sigortadan isteyemeyeceklerdir. Araç maliki ve sürücüsünden talep etmeleri gerekecektir.

KAZANÇ KAYBI NEDİR?

Aracınız kazadan dolayı diyelim ki serviste kalacak ve bu süre içerisinde taksi kullanmak zorunda kaldınız. Veya araç kiralamak mecburiyetin de kaldınız. En son olarak da başka bir yerden araç temin ettiniz. Ve bu sebeplerden ötürü birtakım mali giderleriniz ortaya çıktı. İşte bu giderlerinizi belgeleyip karşı taraf araç sürücüsünden veya araç malikinden kusuru oranın da talep edebilirsiniz.

Peki şirketler de nasıl izlenecek bu yol. Hele bir de filo kiralama şirketlerini hayal edelim.

Bu şirketler araçlarını müşterilerine veriyorlar. Ve kazadan dolayı müşterilerine araç servisten çıkana kadar asistan araç veriyorlar. Böyle bir zorunlukları var sonuçta. İşte filo şirketleri de kendi araçlarının yerine başka bir araç temin ettikleri için müşterileri bakımından bir zarar meydana geliyor. Zaten daha resmi olduğu için bunlar faturalı oluyor. Talepte bulundukları zaman bu faturaları karşı taraftan zararlarınızı isteyebilirsiniz bu da kazanç kaybıdır. Basit bir usuldür atlamamanızı rica ederim. Fakat şunu da belirtmekte fayda var; kazanç kaybı talebinizde araç kiraladığınıza dair herhangi bir belge sunmanıza da gerek yoktur. Yargıtay kararları doğrultusunda bu zorunluluk ortadan kalkmıştır. Örneğin aracınız 20 gün serviste kaldı siz araç kiralayın veya kiralamayın yine de 20 gün üzerinden talep edebileceksiniz.

Kazanç kaybı, zorunlu mali sigorta poliçelerinin için de olan bir zarar türü değildir diye yukarıda kısaca bahsettik. İşte bu sebeple sigorta şirketinden kazanç kaybı talebinde bulunulamayacaktır. Ancak kusuru oranın da araç maliki ve araç sürücüsünden talep edilebilecektir.

 Kazanç kaybı talebinizi mahkemeden veya icra yoluyla da talep edebilirsiniz. Görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Fakat iki tarafın da tacir olması durumunda görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olup ayrıca orada arabulucuya başvurma zorunluluğu vardır.

Kazanç kaybı hesaplamasını indirimler hariç örneğin şöyle yapılmaktadır. Günlük kazancı 500 TL olan ticari araç 25 gün bakım ve onarım süreci geçirmektedir. 500 x 25 olarak kazanç kaybı hesaplaması 12.500 TL indirimsiz olarak çıkmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken kısım aracını çalıştırmaması nedeniyle zorunlu giderleri olan yakıt masrafı veya bakım masrafları gibi zorunlu giderler kazanç kaybından düşürülmelidir. Sonuçta bunlar gider değil artık. Yani siz günlük net kazancı talep edebilirsiniz.

Ayrıca kazanç kaybımızı icra takibi ile talep edersek yukarıdaki belirttiğim gibi günlük net kazanç esas alınmalıdır. Söz gelimi taksi, otobüs, servis gibi ticari araçların hasar görmesi sonucunda onarılmaları süresince kullanılamamaları sonucunda ortaya çıkan trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı zararı için icra takibi başlatılabilir. Başlatılan icra takibinde aracın günlük net kazanç kaybı ile aracın kullanılamadığı süre dikkate alınarak alacak miktarı belirlenir. Araç işleticisine ve şoförüne ödeme emri gönderilir.

            Bir de kazanç kaybında faize değinecek olursak;  kazaya karışan araç hususi araç ise yasal faiz uygulanır. Ancak ticari araç ise örneğin taksi, renta car’ın kiraladığı araç veya okul servisi vs gibi ticari avans faiz oranı uygulanır.

            Sizlere tavsiyem kazanç kaybı taleplerinizi mahkeme aracılığıyla talep etmenizdir. Ancak kazanç kaybını hesaplattırabileceğiniz uzman bilirkişi varsa icra takibi yaparaktan kazanç kaybını istemeniz daha mantıklı olacaktır. uygulama da en çok yapılan hata kazanç kaybını net olarak hesaplamıyorlar örneğin kiralık araç günlüğü 500 TL 20 gün serviste kaldı işte efendim bu yüzden benim talebim 500 X 20 eşittir 10 bin TL hayır efendim böyle olmaz bundan zorunlu giderler çıkarıldıktan sonra net kaybı talep etmeniz gerekecektir.

            Misal araç kazanç kaybı belirlenirken zorunlu giderler kazanç kaybından düşülmelidir. Misal Eğer uğranılan zarara ilişkin yeterince delil sunulamıyorsa, Türk Borçlar Kanunu (TBK) md. 50/2 gereğince, hakkaniyete uygun bir bedel tayin ve takdir edilmelidir. hatta bununla ilgili bir emsal karar söyleyeyim;

“…Ancak kazanç kaybı belirlenirken, davacının aracını çalıştırmaması nedeniyle zorunlu giderleri olan yakıt ve amortisman vs. masrafları yapmadığı dikkate alınarak bu miktarın mahsubu ile net kazanç kaybının tespit edilmesi gerekir. Mahkemece yapılacak iş; bilirkişiden bu hususta ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetli görülmemiştir.” (Y. 17. HD. 2006/5225 E., 2006/8352 K.).

               Görüldüğü üzere net kazancın belirlenmesi gerekmektedir. Sizlere tavsiyem uzman bir bilirkişiden bu raporu almanız olacaktır yoksa parmak hesabıyla kazanç kaybını hesaplayıp icra takibi başlatırsanız hak kaybı yaşarsınız. Söyleyeceklerim bu kadardı beni dinlediğiniz için teşekkür ederim.